Dlaczego zajmujemy się bocianimi gniazdami

Bociany obecnie są stałymi lokatorami słupów energetycznych. Szacuje się, że ponad 60% zakłada na nich gniazda, mniejsza część wybiera dachy budynków, drzewa czy inne górujące nad okolicą konstrukcje. Naukowcy tłumaczą taki stan rzeczy przeobrażającym się od kilku dziesięcioleci krajobrazem, z którego zniknęły domy kryte strzechą, coraz trudniej znaleźć wolnostojące, dogodne do zamieszkania drzewa. Idealną alternatywą stały się dostępne od ręki słupy energetyczne.

TAURON Dystrybucja posiada ponad 112 tys. km. samych linii niskiego napięcia. Można byłoby nimi 3-krotnie opleść Ziemię! To właśnie na niej coraz częściej bociany zakładają gniazda. Trudno się dziwić skoro biegnie wszędzie tam, gdzie bociany mają dobre warunki do życia lub co najmniej w ich pobliżu. Linia energetyczna, którą płynie prąd, skutecznie odstrasza i uniemożliwia dostęp intruzów, dlatego bociany na słupach podtrzymujących sieć mogą czuć się bezpiecznie. Ponadto z gniazda na około 10-metrowm słupie ptaki mają dogodny dostęp i doskonały widok na okolicę. Mogą tu swobodnie lądować i wzbijać się do lotu, bo wokół linii nie ma wysokich drzew. Teraz, gdy energetycy wynoszą gniazda na specjalne stalowe podesty bociany mają znakomite warunki mieszkalne. Obecnie na sieci dystrybucyjnej spółki znajduje się ponad 2200 bocianich gniazd.

Należy jednak pamiętać, że liniami energetycznymi płynie prąd o wartości napięcia zagrażającej życiu i zdrowiu. Stąd gniazdowanie bocianów na słupach energetycznych jest niebezpieczne. Wymaga wypracowania kompromisu między bezpieczeństwem ptaków, a zapewnieniem dostaw prądu ponad 5 i pół milionom odbiorców TAURON Dystrybucja. Dlatego energetycy spółki, jako osoby posiadające specjalne uprawnienia, wiedzę, doświadczenie oraz profesjonalny sprzęt, montują na wierzchołkach słupów stalowe podesty. Wynoszą w ten sposób gniazda ponad przewody z prądem, a tym samym chronią bociany i otoczenie, równocześnie dbając o infrastrukturę energetyczną.

31.07.2023 Obrączkowanie młodych bocianów we współpracy z TAURON Dystrybucją

20.03.2023 Energetycy przenieśli gniazdo bocianów w bezpieczne miejsce

28.07.2022 Pierwsze bocianiątko wyfrunęło z gniazda

05.07.2022 TAURON Dystrybucja zaobrączkował bociany

11.02.2022 Bociany rezygnują z zimowej migracji

01.02.2022  Zimowa opieka nad bocianimi gniazdami

20.08.2021  Ratujemy młodego bociana

29.06.2021 Energetycy pomogli zaobrączkować już blisko 300 młodych bocianów

31.05.2021  Pisklęta wykluły się w gniazdach przygotowanych przez TAURON Dystrybucja

15.04.2021 Jak pomóc bocianom w trakcie ochłodzenia

17.03.2021 Nowa platforma w Starym Julianowie

07.01.2021 Zimowe porządki w bocianich gniazdach
Bociany coraz częściej zakładają gniazda na słupach energetycznych. Przez to są one bardzo narażone na niebezpieczeństwo wynikające z bezpośredniego sąsiedztwa linii energetycznych, którymi płynie prąd. Dlatego energetycy zaczęli wynosić budowle na specjalne podesty separując tym samym ptaki od bezpośredniego zagrożenia. Platforma pod bocianie gniazdo to specjalna stalowa konstrukcja o średnicy ok. 120~150 cm, która mocowana jest na słupie energetycznym. Musi być ona bardzo wytrzymała, ponieważ bociany co roku nadbudowują gniazdo o ok. 30 cm materiałem, który waży nawet ponad 60 kg. Zatem budowla szybko narasta i robi się coraz cięższa, w efekcie jej waga może przekraczać nawet 2 tony.

Taka konstrukcja montowana jest tam, gdzie bociany na słupie energetycznym zbudowały trwałe gniazdo i odchowały w nim lęg. Zwykle zakłada się ją w okresie od października do końca lutego, kiedy ptaków nie ma w kraju. Gdy wymaga tego sytuacja, zwykle na prośbę specjalistów – ornitologów, Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska – konieczne działania są podejmowane dla dobra ptaków także w okresie lęgowym.

Trzeba jednak pamiętać, że nie zawsze montaż platform znajduje uzasadnienie, ponieważ bociany budują konstrukcje niekoniecznie będące docelowo ich lęgowiskiem. Czasami młode osobniki po prostu uczą się fachu i próbują tworzyć domostwa w różnych miejscach. Innym razem rodzice konstruują domy tymczasowe, gdy na rodzinnym gnieździe wraz z dorastającymi młodymi po prostu się nie mieszczą. Jaki rodzaj gniazda powstał na słupie energetycznym są w stanie określić tylko specjaliści. Dlatego TAURON Dystrybucja jest w ciągłym kontakcie z ornitologami, Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska oraz różnymi stowarzyszeniami. Zdarza się zatem często, że pod pozorne gniazdo nie tylko nie montuje się platformy, ale jest ono likwidowane.

Dane kontaktowe i szczegóły dotyczące sposobu zgłaszania spraw związanych z bocianimi gniazdami na słupach energetycznych znajdują się w zakładce Kontakt w sprawie bocianów.
Przez cały rok energetycy monitorują sieć dystrybucyjną, aby zapobiegać przerwom w dostawach energii elektrycznej. Elementem tej weryfikacji jest także kontrola stanu bocianich gniazd, które ptaki coraz chętniej zakładają na słupach energetycznych. Wszystko po to, aby po odlocie bocianów do ciepłych krajów, wiadomo było, które z nich wymagają pielęgnacji.

Podstawę bocianiego gniazda oraz jego rant zewnętrzny stanowią gałęzie i patyki, a wyściółkę centralnej części – pęki traw czy słomy. W czasie każdego sezonu lęgowego bociany poprawiają i rozbudowują swoje domostwa. Po kilku latach konstrukcje osiągają nawet ponad 1,5 metra średnicy, metr wysokości i mogą ważyć nawet ponad tonę. Takie przerośnięte budowle są niebezpieczne dla ptaków i otoczenia. Gdy znajdują się na słupach energetycznych mogą nawet doprowadzić do awarii przez zerwanie linii energetycznej. Ponadto coraz częściej obok tradycyjnego budulca bociany znoszą do gniazd odpady pozostawione przez człowieka – worki foliowe, szmaty, papiery, sznurki. Śmieci stanowią zagrożenie dla ptaków i zdarza się, że ranią się nimi, a nawet przez nie giną.

Z tych dwóch powodów pielęgnacja bocianich domostw jest bardzo ważna i potrzebna. Dlatego energetycy prowadzą sezonowe oczyszczanie gniazd z nadmiaru budulca i śmieci. Po pierwsze, trzeba wybrać odpowiedni moment na tego typu zabiegi, ponieważ zimą gniazdo skuwa lód, a w wówczas uprzątnięcie takiej zmarzliny jest bardzo trudne. Ponadto mokre i oblodzone gniazdo staje się dużo cięższe. Aby dostać się do gniazda konieczny jest specjalistyczny sprzęt techniczny – podnośniki i dźwigi.

To trudna praca, bo wymaga umiejętnego wykonywania w taki sposób, aby nie uszkodzić elementów sieci energetycznej. Ponadto na gnieździe zalega wiele odpadków, które po jakimś czasie stają się toksyczne. Podczas porządków unoszą się one w powietrzu wraz z kurzem i pyłem. Takie prace trzeba przeprowadzać umiejętnie, aby pozostała część materiału była właściwie ułożona i stanowiła stabilny fundament.

Gdy z jakichś względów starego gniazda nie da się wykorzystać energetycy budują nowe od podstaw, korzystają ze specjalnych robionych z gałęzi lub wikliny obręczy (wieńców) lub gotowych zaczątków gniazd wyplatanych przez znawców tematu. W miarę możliwości gniazda są mierzone i ważone, bo to ważne informacje dla badaczy. W ten sposób energetycy TAURON Dystrybucja zapewniają bezpieczeństwo ptaków, sieci dystrybucyjnej i otoczenia. Aby dobrze wykonać pielęgnacje spółka niejednokrotnie konsultuje się lub korzysta z bezpośredniego wsparcia specjalistów – ornitologów lub Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska.
TAURON Dystrybucja od wielu lat wspiera akcje obrączkowania bocianów. Energetycy obsługujący specjalistyczny sprzęt techniczny umożliwiają bezpieczne dostanie się do gniazda i założenie obrączek młodym ptakom.

Bociany coraz częściej wybierają słupy energetyczne do założenia gniazda. To dodatkowo utrudnia dostęp do nich badaczom, którzy aby lepiej poznać te ptaki i efektywniej pomagać, zakładają im obrączki. Jest to bardzo ważne, bo populacja bocianów w Polsce drastycznie się zmniejsza. Dlatego pomoc doświadczonych, posiadających specjalne uprawnienia na pracy na sieci energetyków TAURON Dystrybucja jest bardzo ważna. Uzbrojeni w nowoczesne podnośniki umożliwiają bezpieczny dostęp do gniazd, a szczególnie tych na infrastrukturze energetycznej. Bez tego zaangażowania i współpracy spora część z gniazd założonych na słupach energetycznych byłaby poza zasięgiem badaczy.

Kiedy i jak obrączkuje się bociany
Obrączkowanie bocianów odbywa się mniej więcej na przełomie czerwca i lipca. Dokładny czas zakładania obrączek ustalają specjaliści, a uzależniony jest od terminu przylotu bocianów do Polski i złożenia jaj. Obrączkuje się młode osobniki, które nie umieją jeszcze latać, mniej więcej w szóstym tygodniu życia. Gdy ktoś obcy zbliża się do gniazda wtedy młode przywierają do jego dna w bezruchu, a dorosłe osobniki odlatują i obserwują sytuację z bezpiecznej odległości. Takie zachowanie ptaków zdecydowanie ułatwia założenie obrączek.

Przy okazji wizyty na gnieździe
Wizytacja na gnieździe podczas obrączkowania jest okazją zebrania wielu cennych informacji na temat piskląt. Dlatego badacze dokonują pomiaru średnicy gniazda, długości dzioba, złożonego zawsze lewego skrzydła, ważą oraz pobierają pióra, które posłużą do dalszych badań, w tym głównie oznaczenia płci ptaków. Wiele informacji o jadłospisie bocianów dostarczają wyplówki, czyli zlepek niestrawionego i wydalonego pokarmu, głównie kości, sierści, piór i pancerzy chitynowych owadów. Sprawdza się także i w razie konieczności usuwa z gniazd sznurki, druty i inne materiały, które mogą stanowić zagrożenie dla bocianów.

Po co ta obrączka?
Obrączkowanie to jak na razie najpopularniejsza i najskuteczniejsza metoda badawcza ptaków. Obrączki zakłada się z myślą o uzyskaniu możliwie największej ilości informacji o każdym osobniku, a przez to i o całej ich populacji. Jest to możliwe, bo każdy bocian ma obrączkę z innym, unikatowym numerem. Jest on pewnego rodzaju numerem pesel ptaka, a wszystkie informacje o tym osobniku przypisane do nadanego mu przy obrączkowaniu numeru. W ten sposób nawet po wielu latach można zestawić wszystkie dane o nim. Porównując zebrane informacje naukowcy zdobywają wiedzę o sposobie ich przemieszczenia się, długości życia, posiadanym potomstwie i innych aspektach jego biologii. Jest to długotrwała metoda badawcza. Zbadanie danego zagadnienia wymaga wielu – nawet kilkuset odczytów i ponownych stwierdzeń, a z kolei uzyskanie jednego stwierdzenia wymaga oznakowania kilkuset osobników.

Ty też możesz pomóc bocianom Aby obrączkowanie było skuteczne obserwacja i każda informacja o bocianie z obrączką jest bardzo ważna. Dlatego w tej metodzie badawczej może tak naprawdę uczestniczyć każdy z nas! Jak to zrobić?

Gdy dostrzeżemy bociana, warto przyjrzeć się czy ma obrączkę. Jeśli tak, warto zaalarmować lokalne organizacje ornitologiczne lub przekazać informacje o ptaku bezpośrednio do Stacji Ornitologicznej – podając przede wszystkim tekst i numery widniejące na obrączce, datę i miejsce obserwacji, gatunek, ogólny stan zdrowia (jeśli np. jest ranny lub martwy także należy o tym wspomnieć).

Szczegółowe instrukcje jak zbierać i przekazywać informację o zaobrączkowanych bocianach znajdują się na stronie internetowej www.stornit.gda.pl, gdzie dostępny jest specjalny formularz umożliwiający dokonanie zgłoszenia.
TAURON Dystrybucja w ramach akcji Bociany TAURONA angażuje się w szereg działań na rzecz bocianów. Energetycy nie tylko troszczą się o ich gniazda zlokalizowane na czynnych słupach energetycznych, ale inicjują i wspierają działania mające na celu zdobywanie i propagowanie wiedzy o tych ptakach i sposobach ich ochrony.
Bociany TAURONA w oku kamery
Oglądaj transmisję na żywo z gniazda
Formularz zgłoszenia obserwacji gniazda
Wypełnij, gdy zaobserwujesz coś ciekawego

Kamera na bocianim gnieździe
Kolejnym elementem akcji Bociany TAURONA jest obserwowanie bocianiego gniazda. Dzięki zainstalowanej z końcem marca 2021 r. kamerze możemy podglądnąć codzienne życie bocianiej rodziny mieszkającej na jednym z ponad 2200 słupów energetycznych spółki, na których ptaki wybudowały gniazda. To, jak i inne bocianie domostwa, dzięki energetykom znajdują się na specjalnej platformie, która zapewnia bezpieczeństwo ptakom, otoczeniu oraz sieci energetycznej, gwarantując nieprzerwany dopływ prądu do klientów. Obserwowane gniazdo znajduje się w Niepołomicach przy ul. Portowej 41 [lokalizacja]

Obserwuj, poznawaj, chroń
Obserwowanie bocianiego gniazda przy użyciu kamery może być nie tylko ciekawą lekcją przyrody, ale także pewnego rodzaju doświadczeniem badawczym. Każdy oglądający transmisję może w nim uczestniczyć i bez szkody dla środowiska obcować blisko z przyrodą, a poznając ją, lepiej rozumieć. Jeśli podczas oglądania relacji z gniazda Bocianów TAURONA coś Cię zaciekawi lub zaniepokoi zgłoś zdarzenie wysyłając e-mail (dokonując zgłoszenia podaj krótki opis zdarzenia oraz datę i godzinę zajścia – znajdziesz je się w prawym dolnym rogu relacji z gniazda). Zaobserwowana sytuacja może okazać się na tyle niespotykana i ciekawa, że stanie się powodem do dalszych badań. Poznanie zachowań i zwyczajów bocianów to ważny krok ku ich ochronie, zwłaszcza że populacja tych ptaków z roku na rok zmniejsza się.

Historia gniazda
W zeszłym roku na gnieździe mieszkała para, która doczekała się 5 jaj. To całkiem sporo, bo obecnie bociany składają zwykle maksymalnie 3 jaja. Ostatecznie wykluły się tylko 4 młode. Gdy nadeszły niekorzystne warunki pogodowe i przez kilka dni doskwierał upał dorosłe ptaki wyrzuciły z gniazda 2 pisklęta. Kierowani instynktem bociani rodzice zachowali się tak w trosce o dwójkę pozostałych, które jako większe i silniejsze, miały większe szanse na przeżycie. Jedno z wyrzuconych piskląt przeżyło i trafiło do schroniska dla dzikich zwierząt. Ostatecznie para odchowała dwójkę potomstwa. 7 lipca pisklęta zostały zaobrączkowane przez ornitologa, przy wsparciu logistycznym i zabezpieczeniu TAURON Dystrybucja. Wraz z nastaniem września ptaki odleciały do ciepłych krajów. Miejmy nadzieję, że szczęśliwie dotarły na miejsce skąd młode, gdy dojrzeją, czyli za ok. 2, 3 lata, wrócą w rodzinne strony.

Okolice gniazda
Obserwowane gniazdo znajduje się w okolicy położonego na wschód od Krakowa miasta Niepołomice. Bociany białe chętnie tu gniazdują, bo okolica mimo sąsiedztwa zurbanizowanego obszaru Krakowa jest wciąż atrakcyjna przyrodniczo. Otulona Puszczą Niepołomicką, zasobnymi w wodę terenami Niziny Nadwiślańskiej z nurtem Wisły i licznymi jej dopływami oraz łąkami, które obfitują w pokarm sprawia, że w samych gminach Niepołomice i Drwinia zanotowano w 2021 r. 32 bocianie pary (źródło: Stowarzyszenie Zielony Puszczyk). Nie bez powodu przez okoliczne gminy biegnie szlak turystyczny Bocianich Gniazd.

Uwaga
Transmisja z gniazda przebiega bez ingerencji w jej treści i jest obserwacją naturalnych zachowań zwierząt, które kierują się instynktem samozachowawczym. Dlatego rejestrowany materiał może zawierać sceny drastyczne. Będziemy starać się na bieżąco wyjaśniać zachowania zwierząt.
Bocian biały żyje w bardzo bliskim sąsiedztwie ludzi, dlatego każdy z nas może być świadkiem różnych zdarzeń z nim związanych. Gdy doszło do wypadku, bocian ma wyraźne oznaki zranienia, jest osowiały lub nie odleciał na zimę lub coś nas niepokoi w jego zachowaniu, warto zgłosić sytuację właściwym służbom. Zgodnie z prawem lokalne władze odpowiadają za kwestie związane z szeroko rozumianą ochroną środowiska na terenie gminy – art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013 r. poz 594, z późn. zm.) i art. 2 ust. 1 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz 627, z późn. zm.), a co za tym idzie również za udzielanie pomocy dzikim zwierzętom, zorganizowanie akcji ratunkowych lub zapewnienie transportu do ośrodków rehabilitacji.

Porad w zakresie właściwego zachowania w takich przypadkach z pewnością udzielą również Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska, towarzystwa ornitologiczne czy operatory numeru alarmowego 112 oraz udzielające fachowej pomocy ośrodki leczenia i rehabilitacji zwierząt rozsiane po całym kraju. Lista wspomnianych ośrodków znajduje się m.in. na stronie internetowej Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (tuta j) czy lokalnych towarzystw ornitologicznych np. małopolskiego MTO (tutaj). Aktualna lista ośrodków na terenie działania TAURON Dystrybucja dostępna jest tutaj.

Zobacz poradnik: Jak pomóc bocianom, gdy wiosną zaatakuje zima

W temacie bocianich gniazd – ich uszkodzeń lub słupa, przerostu materiału, konieczności założenia lub wymiany platformy prosimy o przekazanie informacji do TAURON Dystrybucja na dane podane w kontakcie.
Energetycy TAURON Dystrybucja są specjalistami w swoim fachu – posiadają stosowne wykształcenie, uprawnienia i bogate doświadczenie oraz dysponują specjalistycznym sprzętem, aby zapewnić odbiorcom komfort korzystania z nieprzerwanej dostępności energii elektrycznej. Mają też sporą wiedzę o środowisku, w którym pracują – także tę dotyczącą bocianów gniazdujących na słupach energetycznych. Niemniej dla dobra ptaków, które są gatunkiem zagrożonym, spółka współpracuje ze specjalistami w dziedzinie ornitologii – stowarzyszeniami, organizacjami, instytucjami oraz pasjonatami ptaków.

W 2020 r. kluczowym elementem działań na rzecz bocianów było podpisanie porozumień o współpracy z Regionalnymi Dyrekcjami Ochrony Środowiska w Katowicach, Krakowie, Opolu i Wrocławiu, czyli działającymi na terenie odpowiadającym obszarowi działania spółki. Ich nadrzędnym celem jest usprawnienie wymiany informacji, w tym przyspieszenie niezbędnych procedur, szybkie działania, bieżące konsultacje i propagowanie wiedzy na temat bocianów. Dzięki tej współpracy uratowano już kilkadziesiąt bocianich gniazd.

Bardzo owocnie przebiega także współpraca z Małopolskim Towarzystwem Ornitologicznym, ornitologami, pasjonatami tej nauki i obrączkarzami z całego terenu obsługiwanego przez spółkę. Realizowane są bieżące konsultacje, ponadto profesjonaliści wspierają w pielęgnacji gniazd, a nawet gotowi są pomóc w nagłych wypadkach. To obopólne korzyści, bo dzięki energetykom i sprzętowi, którym dysponują, badacze mogą dostać się do gniazd, zwłaszcza tych, które znajdują się na infrastrukturze energetycznej. Bez udziału energetyków dostęp do sporej części byłby utrudniony lub wręcz niemożliwy.

Wsparcie na rzecz bocianów TAURON Dystrybucja uzyskuje także ze strony lokalnych władz oraz dostrzega coraz większe zaangażowanie i chęć pomocy ze strony osób prywatnych, które np. sąsiadują lub mają w swojej miejscowości bocianie gniazda, a także takich, które bardzo chciałyby, aby ptaki zagościły u nich na stałe. Zawiadamiają spółkę o stanie gniazd, a podczas interwencji przynoszą nawet materiał do ich budowy i dzielą się informacjami na temat ich lokatorów.

TAURON Dystrybucja, jako organizator akcji Bociany TAURONA dziękuje wszystkim za wsparcie, zgłoszenia, a także uwagi i dowody sympatii dla działań na rzecz bocianów realizowanych przez energetyków!
Zgłoszenia dotyczące bocianich gniazd znajdujących się na infrastrukturze energetycznej TAURON Dystrybucja prosimy przesyłać na adres e-mail: bocian@tauron-dystrybucja.pl

Zgłoszenie musi zawierać poniższe informacje:
opis sytuacji: krótka informacja uszczegóławiająca stan rzeczy, czy gniazdo jest z platformą czy bez, czy na gnieździe regularnie przebywają bociany (jeden czy para), czy para odchowała potomstwo, co stało się z gniazdem (np. zniszczenie gniazda przez wichurę),
lokalizacja gniazda: nazwa miejscowości i dokładany adres (z kodem pocztowym, ulicą i numerem posesji), gmina, województwo, numer słupa energetycznego oraz ewentualne dane GPS
oraz w miarę możliwości zdjęcie, które pozwala szybciej zdecydować o dalszych krokach w sprawie.

Uwaga!
TAURON Dystrybucja jako dystrybutor energii elektrycznej nie jest zobowiązany do dbania o bocianie gniazda, nawet te, które znajdują się na jego infrastrukturze. Niemniej, jako firma odpowiedzialna społecznie podejmuje te działania z własnej woli, co wynika z szacunku i chęci ochrony środowiska naturalnego, w którym prowadzi działalność. Uprzejmie prosimy, aby przesyłane zgłoszenia dotyczyły jednie bocianich gniazd posadowionych na słupach energetycznych spółki. Spółka wypełniając swoje obowiązki, nie ma możliwości dbania o wszystkie bocianie domostwa.

Z uwagi na powyższe – zgłoszenia, które nie spełnią opisanego warunku nie będą przyjmowane.

Informacje, gdzie zgłaszać sprawy związane z bocianami, w tym konieczność podjęcia nagłych interwencji znajduje się w części „SOS dla bociana”.
16.05.2024 W Bobrownikach para bocianów próbowała wybudować na słupie gniazdo. Pomogli pracownicy Tauronu

16.07.2023 Ornitolodzy obrączkują bociany. Pomagają też pracownicy energetyki (Radio 90)

30.06.2023 1,5 tys. młodych bocianów otrzyma obrączki (TVP)

30.06.2023 1,5 tys. młodych bocianów gniazdujących na słupach energetycznych otrzyma obrączki (Radio Kraków)

20.03.2023 Spadające gałęzie powodowały przerwy w dostawach prądu. Energetycy przenieśli gniazdo bocianów (TVN24)

19.03.2023 Gdy wrócą do Polski, ich dom będzie już w bezpieczniejszym miejscu (Radio Kraków)

16.03.2023 W oczekiwaniu na przylot bocianów. Energetycy przygotowują miejsca na słupach pod nowe gniazda dla zwiastunów wiosny (Gazeta Krakowska)

21.02.2023 Energetycy przygotowują nowe, bezpieczne miejsca dla bocianów do założenia gniazd (Nasze Miasto)

07.07.2022 Chomiki, fotowoltaiki i bociany na słupach. „Lato z Radiem” w Jaworznie (Polskie Radio)

04.07.2022 Bociany zaobrączkowane (TVP3 Kraków) (materiał 17 min. 54 s.)

27.06.2022 Obrączkowanie (Wrocławska Grupa Obrączkarska ODRA)

29.03.2022 Wiosenne porządki… w gnieździe (TVP3 Kraków, Kronika)

24.03.2022 Zimowe porządki w bocianich gniazdach zakończone (Gazeta Częstochowska)

25.02.2022 Energetycy w gniazdach (Głos Ziemi Cieszyńskiej)

15.02.2022 Zimowa opieka nad bocianimi gniazdami (Starostwo powiatowe w Krakowie)

11.02.2022 TAURON naprawia bocianie gniazda i szykuje je na przylot ptaków (Głogów Nasze Miasto)

28.01.2022 TAURON chroni populację bocianów białych (TGnet.pl)

26.12.2021 Jak pomóc bocianom zimującym w Polsce (silesia24.pl)

16.12.2021 TAURON pomaga bocianom - i my spróbujmy (Radio Andrychów)

02.11.2021 Energetycy odchudzają bocianie gniazda (Radio Opole)

16.08.2021 Strefa Reportażu (TVP3 Katowice)

02.08.2021 Energetycy, strażacy i pasjonaci z ośrodka "Mysikrólik" zaangażowali się w ratowanie młodego bociana (wyborcza.pl)

30.06.2021 Obrączkowanie bocianów (Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach)

15.04.2021 TAURON pomaga bocianom. Ptaki zaskoczone powrotem zimy (Radio Kraków)

19.03.2021 Bociany polubiły podwałbrzyską wieś. Energetycy pomagają im bezpiecznie się "urządzić" (Radio Wrocław)

18.03.2021 Energetycy przygotowali w Starym Julianowie platformę z gniazdem dla bocianów (Wałbrzych Nasze miasto)

17.03.2021 Wygląda na to, że robota chłopaków z TAURON Dystrybucja nie pójdzie na marne (Fundacja Puchaczówka)

12.03.2021 Powstaje nowe lokum dla Bocianów! Dzięki TAURON Dystrybucja poprawi się punkt widokowy (Fundacja Puchaczówka)

12.02.2021 Bezpieczniej dla ludzi i bocianów (Powiat Bieruńsko-Lędziński)

11.02.2021 Zimowe porządki w bocianim gnieździe. Zobacz, jak się je robi (Dzień dobry TVN)

07.01.2021 Bocianie gniazda pod opieką energetyków (TVP3)

13.05.2020 Młode bociany w gniazdach TAURONA (CIRE.PL)

06.03.2020 TAURON i katowicka RDOŚ będą wspólnie chroniły bociana białego (Nauka w Polsce, Ministerstwo Edukacji Narodowej)

03.12.2019 Bliżej Natury (TVP3 Katowice)